Epilepsi (Sara) Nedir? Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi

Nedir?
Epilepsi hastalığı vücudumuzu yöneten beynimizin normal aktivitesinin, sinir hücrelerinde aşırı yük boşalması ile hasar görüldüğü yaygın bir nörolojik hastalıktır. Epilepsi hastası nöbet geçirdiği esnada yaptıklarını hatırlamayabilir. Geçici bilinç kaybı, motor faaliyetlerinin durması gibi sorunlar epilepsi hastalarının karşılaştığı problemlerdendir.
Nedenleri
Sara hastalığının nedeni genellikle bulunamaz. Ancak genel olarak bilinen nedenleri vardır.
- Hamilelikte ortaya çıkan, bebeğin gelişimini etkileyecek mikrobik hastalıklar,
- Doğuştan gelen bozukluklar (Genlerin bulunduğu kromozomlarda meydana gelen hastalıklar, Genetik faktörler, aileden gelen mutasyona uğramış genler, Enzim eksikliği),
- Gebelik sırasında annenin alkol veya sigara kullanması,
- Doğum sırasında beynin oksijensiz kalması ya da zedelenmesi, beyin kanaması,
- Beyinde meydana gelen tümörler,
- Enfeksiyon, beyin zarlarında iltihap oluşması, menenjit,
- Hastalıklar (Troid, ateşli , kalp),
- Trafik kazası sonucu beyin zedelenmesi, travma geçirme,
- Beslenme bozuklukları (Yanlış beslenme, dengesiz beslenme vb.)
Belirtileri
Nöbet Öncesi
- Ani refleks hareketleri,
- Her şeyi ağır çekim görme ve işitme,
- Bilinç kaybı,
- Bayılma, yere düşme,
- Titreme ve kasılma.
Nöbet Sırasında
- Aynı hareketlerin tekrar edilmesi,
- Dişlerin birbirine kenetlenmesi,
- Otururken uzaklara dalma,
- Acayip sesler çıkarma,
- Nefes darlığı, nefes kesilmesi,
- Tırnaklarda, dudaklarda ve vücudun çeşitli kısımlarında morarma,
- Aşırı tükürük salgılanması,
- Ağızdan köpük gelmesi,
- İdrar kaçırılması,
- İstifra edilmesi,
- Kontrolsüz hareket edilmesi.
Nöbet Sonrası
- Şaşkınlık, uyku hâli,
- 15-20 dakika kadar geçmişin hatırlanamaması, bilinç bulanıklığı yaşanması,
- Sorular sorulması,
- Korku ve endişe yaşanması,
- Ağlama krizlerinin yaşanması,
- Bilinçsizce odalarda dolaşılması,
- Evde aile bireylerinin aranılması.
Çeşitleri
Semptomatik
Bu sara türü doğum sırasında yaşanan ya da yaşantı sırasında oluşan bir sorundan kaynaklanmaktadır. Tedaviye yanıt verme olasılığı kişiden kişiye değişmektedir.
İdiyopati
Bu hastalığın nedeni gen mutasyonudur. Bu tür hastalar ilaç tedavisine olumlu yanıt vermektedir.
Kriptojenik
Nedeni belli olmayan sara hastalığıdır. Ani bilinç kaybı ile birlikte konuşma yürüme, yeme gibi motor faaliyetlerin durmasıyla oluşan şekli en sık görülen türdür.
Nöbet Çeşitleri
Basit Parsiyel Nöbetler
Kriz anında hastanın bilinci açıktır. Tek taraflı uyuşma, kasılma ve titreme görünmektedir. Hissizlik, bulantı, sersemlik, seğirme, terleme, uyuşukluk görülebilir.
Kompleks Parsiyel Nöbetler
Kriz anında bilinç kaybı görülebilir. Hasta rüyadaymış gibi hissedebilir. Duygusal patlamalar, tikler, göz kırpma gibi tekrar eden davranışlar da görülmektedir.
Jeneralize Parsiyel Nöbetler
Beynin her iki yarısında aynı anda görülen anormal faaliyetlerin sonucunda meydana gelir.
Tedavisi
Sara hastalığının en etkili tedavi yöntemi ilaç tedavisidir. İlaçlar beyne baskı uyguladığı için nöbetleri engelleyebilmektedir. Sara hastalığının tamamen iyileşme ihtimali %60 dır. Tedavide kullanılan başlıca ilaçlar ‘fenobarbital’, ‘fenitoin’, ‘karbamazepin’, ‘valproik asit’ ve ‘ethosüksimid’ dir. İlaçları düzenli ve doktorun tarif ettiği gibi kullanmak çok önemlidir. Nöbetlerin azalması ya da bitmesi halinde doktora sormadan ilaçları bırakmamalısınız. İlacın dozu ve türü hastanın yaşına, durumuna, kilosu, hastalığının türüne göre değişmektedir.
İlk Yardım
Epilepsi hastalarında ilk yardım önemlidir. Epilepsi hastasını nöbet geçirdiği esnada kendi haline bırakmak yaralanmasına neden olabilir.
- Öncelikle hasta güvenli bir yere yatırılır ve etrafında bulunan eşyalar çarpma tehlikesine karşı uzaklaştırılır.
- Başının yere çarpmaması için el yardımıyla hastanın kafası desteklenir.
- Hastanın üzerinde sıkı kıyafetler bulunuyorsa gevşetilir veya çıkarılır.
- Hasta dişlerini sıkıyorsa ağzına elinizi kesinlikle uzatmamanız gerekiyor. Aksi halde zarar görebilirsiniz. Sert ve temiz bir cisim yardımıyla hastanın dilinin solunum yolunu tıkamasını önleyin.
- Bu noktadan sonra hastayı ayıltmak için herhangi bir uğraş göstermenize gerek yoktur. Hasta yavaşça kendine gelecektir.
Uyarı : Hastaya kolonya ve soğan gibi şeyler kesinlikle koklatılmamalıdır.
Epilepsi Hastalarının Dikkat Etmesi Gerekenler
Epilepsi hastaları sağlıklı bir yaşam sürmek istiyorlarsa aşağıdaki önemli bilgileri dikkate almalıdır.
- Öncelikle hasta günlük hayatına devam etmelidir.
- Stresten uzak durmalı.
- Depresyondan kaçınmalı.
- Alkolden uzak kalmalı.
- Egzersizler yapmalı.
- İlaçlar içmeyi aksatmamalı.
- Hasta çocuksa öğretmenine ya da bakıcısına durumu anlatmak hastalıkta önemli noktalardandır.

