Hipotiroid Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Hipotiroid Nedir?

Hipotiroid, tiroit bezinin az ya da hiç çalışmamasıyla tiroit hormonu salgılayamaması sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır. Tiroit yetmezliği olarakta bilinmektedir. Bu hormonlar T3 ve T4 hormonlarıdır ve  bu hormonlar büyüme ve gelişim için çok önemlidir. Ömür boyu tedavi gerektiren bir hastalıktır ve tedavi asla kesilmemelidir. 6 ayda ya da yılda bir muayene olmanız tedavi sürecinin daha iyi planlanmasına yardım edecektir. Toplumumuzda  %4,6 oranında hipotiroid hastası vardır. Bu hastaların çoğunu 55-60 yaş arasında kadın hastalardır.

Hipotiroid Çeşitleri

Tiroit bezi yetersizliğinin 3 çeşidi vardır.

1) Hastalığın ortaya çıktığı yaşa göre;
a) Doğumdan sonra ortaya çıkması,
b) Yetişkinlikte ortaya çıkması,

2) Hastalığın şiddetine göre;
a) Hafif derecede gelişen ya da başlangıçta olan (Sadece TSH yüksek fakat T4 ve T3  hormonları normal)
b) Belirgin  ya da tam yetmezlik  (TSH yüksek, T4 ve T3 düşük)

3) Hastalığın ortaya çıkış yerine göre;
a) Tiroid bezinde tiroit hormonunun eksikliğinden dolayı oluşur. Hastaların %95 inde bu çeşit görülür.
b) Beyindeki hipofiz bezinden salgılanan TSH hormonunun az salgılanması sonucunda oluşur.

Hipotiroid Görülme Riski Olanlar

1) Diyabet hastasi olanlar,
2) Kansızlık görülenler,
3) 55-60 yaş arası kadınlar,
4) Obezite ve normal kilosunun üstünde olanlar,
5) Adet düzensizliği yaşayan kişiler,
6) Depresyonu olanlar,
7) Kolesterolü olanlar.
Ayrıca kısır kadınlarda tiroit bezi yetmezliğinin görülme ihtimali yüksektir.

Hipotiroid Nedenleri

En önemli nedenlerinden biri iyot eksikliği ya da fazlalığıdır. Ayrıca diğer nedenlerini sıralayacak olursa;

1) Hashimoto hastalığının görüldüğü hastalarda tiroit bezi tahrip olur.
2) Kalıtım,
3) Mikroplar,
4) Kullanılan bazı ilaçların yan etkileri,
5) Tiroit bezi iltihaplanması sonucu zarar görmesi,
6) Tiroit bezinin alınması,
7) Selenyum eksikliği,
8) Doğuştan tiroit bezinin olmaması,
9) Graves hastalarına yapılan radyoaktif iyot tedavisinin tiroit bezine zarar vermesi gibi nedenler.

Bu tip nedenlerden dolayı tiroit bezi yetmezliği görülür.

Hipotiroid Belirtileri

Yetişkinlikte ortaya çıktığında ise hipotiroid belirtileri halsizlik, üşüme, titreme, seste kısılma, el, yüz ve gözde şişlik, ciltte kuruluk, saçlarda dökülme, uyku problemleri, depresyon, regl düzensizliği, kilo artışı, konsantrasyon bozukluğu, hafızada zayıflık kansızlık, B12 eksikliği, az terleme, cinsel istek kaybı, kekemelik gibi durumlardır.. Belirtilerin bir yıldan uzun süre sonra ortaya çıkması muhtemeldir.

Bebeklerde görüldüğünde ise gelişim ve büyüme geriliğinden kaynaklı, zeka geriliği, boy kısalığı, sağırlık,  solunumda sıkıntı, dilde büyüklük, göbek fıtığı, morarma, sarılık görülebilmektedir. Bebeklerde bu hastalığın görülme olasılığı 4000 de 1 dir.

Hipotiroid Komplikasyonları

Hipotiroidin neden olduğu bazı problemler vardır. Bu sorunlar kişinin sağlığını büyük ölçüde riske atmaktadır. Tedavi olmayan kişide koroner kalp hastalığı, yüksek tansiyon, %20 sinde küçük tansiyon, kalp zarında sıvı birikmesi, akciğere uyku apnesi, horlama vs, kabızlık,  depresyon, el bileğinde sinir sıkışması, üremede bozuklukları gibi problemlerden bir ya da birkaçı ortaya çıkabilmektedir.

Hipotiroid Tedavisi

Hipotiroid tedavisinde öncelikle Endokrin uzmanını kan testi ve hormon testleri yaptırır. T3 ve T4 hormonlarına bakılır. Doktor buna göre tedaviye başlar. Yeni doğan bebeklerde durum geçiciyse tiroit bezinin salgılamadığı hormonun yerine geçecek ilaç verilir. İlaç bebek iyileştikten sonra kesilir. Durum kalıcıysa bu ilaç ömür boyu kullanılır. Yetişkinlerde de durum aynıdır. T4 hormonunun yerine geçen Levotiroksin ilacı kullanılır. Levotiroksin bulunmadığı durumlarda doktor danışmanlığında Tefor ve Euthyrox kullanılabilir. Tiroit yetmezliğinde başka bir ilaç kullanılmamaktadır. Bu ilacı aç karnına içmek emilimini arttırır. Mümkünse aynı öğünde farklı ilaçlar kullanılmamalıdır. Şikayetlerinizin sona ermesi birkaç ayı bulabilir. Önemli bir nokta var, şikayetleriniz bitince ilaç içmeyi kesmeyin. Çünkü tekrar başlayacaktır. Doktorun önerdiği şekilde kontrollere gidilmelidir, doktor iyileşmeye göre ilacın dozunu arttırıp azaltabilir.

Hipotiroid Hastalarına Öneriler

Hipotiroidi olan hastalara verebileceğimiz öneriler şu şekildedir.

1) Her gün egzersiz yapılmalıdır.
2) 2,5-3 litre su içilmelidir.
3) Lahana, brokoli, Brüksel lahanası, turp, karnabahar, şalgam, soya fasulyesi, hardal, yer fıstığı gibi besinler çok fazla ve çiğ tüketmemeye özen gösterilmelidir. Buharda da olsa pişirilmelidir.
4) Hastaların %20 sinde kansızlık görüldüğü için kırmızı et, yumurta, kuru meyveler, pekmez, yeşil yapraklı sebzeler tüketilmelidir.
5) Kafein içeren yiyecek ve içecekler (kahve, çay, kola, çikolata) mümkün olduğunca tüketilmemelidir.
6)  Balık, dana karaciğeri, yumurta, hindi, dana eti, mercimek, mantar, susam, ceviz, ay çekirdeği ile tam tahıllar Selenyum seviyesinin düşmemesi için uygun miktarlarda tüketilmelidir.

Bu hastalığın tedavi sürecinde doktor kontrolleri çok önemlidir. Her konuda doktorunuzdan bilgi almaktan çekinmeyin.