Alzheimer Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Alzheimer Nedir?

Alzheimer, beynin tüm bilişsel fonksiyonlarını kaybetmesi hastalığıdır. Yaşın ilerlemesiyle birlikte görülen bu hastalıkta ileri derecede hafıza kaybı görülür. Alzheimer hastalığı halk arasında bunama olarakta bilinmektedir. Geri dönüşü olmayan, nörolojik bir hastalıktır. Hastalığın belirtilerinin ortaya çıkmasından 4-15 yıl sonra ölümle sonuçlanmaktadır. 65 yaş ve üzerindeki her 15 kişiden 1 inde alzheimer hastalığı görülmektedir. 65 yaşından önce görülme olasılığı da vardır. Ülkemizde 300 bin alzheimer hastası mevcuttur.

Alzheimer Evreleri

Alzheimerın evreleri ilerleme derecelerine göre belirlenmektedir.

1) Hafif Evre
Bu evre belirtilerin hafif olarak görüldüğü evredir. Kişinin aklına alzheimer olabileceği gelmez. Çünkü belirtiler her zaman görülebilecek türdedir. Bir kaç unutkanlık gibi olası şeyler görülür.

2) Erken Evre
Bu evrede de hasta daha fazla unutmaya başlar, etrafındaki kişilerle sorunlar yaşayabilir. Unuttuklarını tekrar hatırlayabilir. Hayat düzeninde problemler çıkmaya başlayabilir. Uyku düzensizliği, yemek yemede düzensizlik görülebilir.

3) Orta Evre
Bu evrede kişinin unutkanlık sorunu diğer evrelere göre daha fazla artmaktadır. Unutkanlıkları görünür bir şekilde olduğu için kendisi de bu durumun farkına varır. Konuşmada bozukluk, yemek yemede düzensizlik artar, konuşacağı zaman kelimeleri bulamama gibi problemlerle karşılaşır.

4) İleri Evre
İleri evre son evredir. Artık hastanın durumu ağırlaşmıştır. Fiziksel aktivitelerinde büyük ölçüde sorunlar yaşadığı için yatağa bağımlı hale gelmiştir. Hasta artık çok yıpranmıştır. Hem ruh hem de bedensel olarak git gide durumu kötüleşmiştir.

Hastaların çoğu orta ya da ileri evrede farkına varıp doktora gitmektedir. Oysa her hastalıkta olduğu gibi bu hastalıkta da erken teşhis çok önemlidir. Bunun nedeni hastalığının ilerlemesinin yavaşlatılmasında oldukça önemli bir yere sahip olmasıdır.

Alzheimer Nedenleri

Alzheimerın nedenleri tam olarak bilinmemektedir. Risk faktörlerinin ise olduğu açıkça bilinmektedir. Bu risk faktörlerini şu şekilde sıralayabiliriz:

1)  Kafa travması,
2) Tiroid hastalıkları (hipotiroid, hipertiroid)
3) Depresyon,
4) Sigara ve  alkol kullanımı,
5) Kalp hastalığı,
6) Vitamin, B12 eksikliği,
7) İlaç ve madde bağımlılığı,
8) Viral enfeksiyonlar,
9) Bağışıklık sistemi hastalıklardır.

Alzheimer Belirtileri

Alzheimerın belirtilerinden en önemlisi hastada unutkanlık görülmesidir. Hastalığın başlarında kişiye unutkanlık normal gibi gelse de sonradan daha da ağırlaştığında farkına varılır. Farkına varıldığında hafif evre geçtiğinden dolayı erken teşhis için de geç kalınmış demektir. Bu durum hastalığın daha çok ilerlemesine ve hastanın ömrünün azalmasına neden olur. Diğer belirtiler ise hastalığın ilerlemesi durumunda ortaya çıkan belirtilerdir. Bu belirtileri de şu şekilde sıralayabiliriz;

1) Nesneleri kaybeder: Hasta elindeki nesneyi bir yere koyar ve onu orada unutur. Ya da elindeki eşyayı koymaması gereken yerlere koyabilir. Örnek verecek olursak, kumandayı buzdolabına koyabilir.

2) Yer-yön bilgileri karışabilir: Kişi dışarı çıktığında gideceği yerin ne tarafta olduğunu karıştırabilir. Bu yüzden sık sık kaybolurlar.

3) Kafaları karışabilir: Hasta önceden tanıdığı kişilerin yüzlerini hatırlayamaz ya da başka biriyle karıştırabilir. Bazen saatleri ya da günleri karıştırabilirler. Bu da kafalarının karışmasına neden olabilir.

4) Soyut düşünmeleri zorlaşır: Para hesabı yapmada, sayıları toplama da zorlanabilirler. Bu da günlük hayatlarını etkileyebilir.

5) Her zaman yaptıkları işleri yapamazlar: Giyinirken, yemek yerken, konuşurken sorunlarla karşılaşabilirler.

6) Anlamada sıkıntı yaşarlar: Anlatılanları kafalarında düzene oturtamazlar ve anlamakta sıkıntı çekerler. Söylenilenleri kafalarında oturtamazlar ve hemen unutabilirler.

7) Kavram karmaşası yaşayabilirler: Kavramları kafalarında anlamlandıramazlar. En basit kelimelerin anlamlarını unutabilirler. Örneğin, kaşık kelimesini ve kaşık nesnesinin ne işe yaradığını ne demek olduğunu çabucak unuturlar.

Alzheimer Tanısı

Alzheimer tanısı konulması için öncelikle bir psikiyatriye ya da nörolog gitmeniz gereklidir. Doktorunuz bir dizi testler isteyecektir. Alzheimerın teşhisi konulması için belli bir test yoktur. Doktor önce belirtilere bakar. Beyin tomografisi, psikayatrik ve nörolojik değerlendirmeler sonucu hastalığın teşhisi konulabilir. Teşhisi konulduktan sonra doktor tedavi aşamasına geçilir.

 

 

Alzheimer Tedavisi

Alzheimerın tedavisi tam olarak bilinmemekle beraber hastanın hayat kalitesini düşüren belirtilere odaklanılır. Öncelikle kişinin unutkanlığının önüne geçilmeye çalışılır. Unutkanlık hastalar için hayat kalitesini gerçekten etkileyen bir durumdur. Bu durum için asetil kolin esteraz inhibitörü verilebilir. Diğer kullanılan ilaçlar ise şu şekildedir;

1) Kolinesteraz İnhibitörleri

• Donepezil HCl
• Rivastigmine tartarat
• Galantamine

2) NMDA reseptör agonisti

• Memantine

3) Gingko biloba, Piracetam, Bazı vitaminler
4) Antidepresanlar, Antipsikotikler.

Alzheimer Hasta Yakınları İçin Öneriler

Alzheimer sadece hastayı değil hastanın çevresindeki kişileri de etkiler. Bu durum çevresindeki kişilerin boşluğa düşmesine ya da ne yapacağını bilememe durumuna neden olur. Vereceğimiz öneriler hem sizin hem de hastanın hayat kalitesini korumak amaçlıdır.

1) Hastanın her zaman kendisini iyi hissetmesi gerekir. Bunun için ona hasta muamelesi yapmayın, kendisine güvenmesi için çabalayın.
2) Kendinizi ihmal etmeyin. Günlük işlerinize, hobilerinize devam edin. Depresyon ve diğer hastalıklardan korunmanız açısından bu çok önemlidir.
3) Evde düzenlemeler yapın. Hastaya bu konuda yardım edin. Notlar alın. Ona her zaman hatırlatmalar yapın.
4) Hastanın durumunun ağırlaşabileceğini bilin ve kendinizi her zaman duruma hazırlayın.
5) İleride yaşanacak aksilikler için planlar yapın.
6) Hastanın düşünemediği şeyler olacaktır. Yemeklerine dikkat edin. Sağlığının bozulmaması için buna dikkat edin.
7) Diğer hastalıklar için her zaman doktora gidin ve tedavisini aksatmayın.
8) İleride hastanın ağırlaşacağını bilin ve bilgilenin. Bakımı yapamayacağınızı düşünüyorsanız bakıcı bulabilirsiniz.