Dış Gebelik Nedir? Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi

Anne olmak hemen her kadının hayalidir. Normal gebelik bulgularını taklit eden dış gebelik bu hayalin önünde büyük bir engel oluşturmaktadır. Sadece fiziksel değil psikolojik olarak da olumsuz etki yapan dış gebelik ile ilgili gerekli bilgilerin öğrenilmesi oldukça önemlidir.

Tıpta ektopik gebelik ya da extrauterin gebelik isimleriyle geçen dış gebelik, döllenmiş bir yumurtanın rahim içinde değil de başka bir yere yerleşmesiyle ortaya çıkan bir sorundur. Bu sorunda döllenmiş yumurta genellikle kordon bölgesinde gelişmektedir. Kordon adı verilen bölge, döllenmiş yumurtanın yumurtalıktan geçişinde takip ettiği dar bir alandır. Bu gebelik zamanında tespit edilip önlenmezse çok ağır sonuçlar ortaya çıkarmaktadır.

Nedenleri

Başlıca dış gebelik nedenleri şu şekilde sıralanabilir;

1. Kadınlarda tüp adı verilen bölgede tıkanıklık yapan tüm durumlar dış gebeliğin nedenidir. Özellikle daha önce geçirilmiş olan enfeksiyonlar tüplerde bulunan iç kanalların kapanmasına zemin hazırlar ve bu durum dış gebeliğin oluşmasına neden olur.
2. Tüplerde var olan doğumsal şekil bozuklukları dış gebelik üzerinde oldukça etkilidir. Döllenmiş yumurtanın rahim içine geçmesini engelleyen bu durum dış gebeliğin oluşmasında uygun ortamın oluşmasına neden olmaktadır.
3. Rahim içinde spiral kullanan kadınlarda dış gebelik riski fazladır. Spiral normalde gebe kalmayı önlemektedir ancak bu durumda gebe kalan birinin dış gebeliği yaşama oranı son derece yüksektir.
4. Rahim bölgesinde yapılan operasyonlar dış gebelik için uygun ortama neden olabilmektedir. Kist nedeniyle yapılan cerrahi müdahaleler sonrası tüplerde tıkanıklık oluşabilir ve bu durum da dış gebeliğe davetiye çıkarır.
5. Önceki yıllarda dış gebelik geçirmiş birinin yeniden bu sorunu yaşama oranı yüksektir. Tedavi görmüş olan kişiler sonraki dönemde gebelikten şüpheleniyorlarsa mutlaka uzmana başvurmalıdır.

Belirtileri

Dış gebelik belirtileri incelendiğinde erken gebelik belirtileriyle aynı olduğu görülmektedir. Öncelikle adet gecikmesi sorunu ciddiye alınmalıdır. Bunun yanı sıra sıklaşan mide bulantıları belirtiler arasında yer almaktadır. Bu belirtiler dış gebeliği işaret ettiği gibi normal gebelik belirtileri de sayılmaktadır.

Dış gebelik sorununu incelendiğinde ilk dönemden sonra normal gebelikle farklı belirtiler kendini gösterir. İlk belirtilerin ardından özellikle alt karın bölgesinde sıklıkla şiddetli ağrı hissedilir. Bu ağrıların sık tekrarlaması dış gebeliğin oluşmasında yeterli belirti olarak kabul edilir. Bu ağrıları anormal vajinal kanama takip edebilir. Sonrasında ise baygınlık hissi, sürekli yorgunluk ve sıklıkla tekrarlayan omuz ağrısı gelmektedir. Tüm bu belirtiler dış gebeliğin oluştuğunu ortaya koymaktadır. Bu belirtilerin görülmesi durumunda uzman tarafından herhangi bir test yapılmasına bile gerek kalmadan tanı konulabilmektedir.

Bazı durumlarda ise bulgu vermeyebilir. Bu tip durumlarda gebelik testinin pozitif çıkmasına rağmen ultrasonda gebeliğin rahim içinde görülmemesi sonucunda tanı konulabilir. Ultrason ile iç kanama da tespit edilebilir ve bu durum tanı için yeterli olmaktadır. Kanamanın olmadığı durumlarda ise kandaki değerlere bakılarak dış gebelik tanısı konulabilir.

Gebelik testi pozitif çıkanlar genel belirtilerin ardından diğer belirtileri görmeleri durumunda mümkün olan en kısa sürede uzman desteğine başvurmalıdır. Aksi halde sorun çok olumsuz sonuçlara sebebiyet vermektedir.

Sorunları

Dış gebelik yaşayanlar en kısa sürede uzman desteğine başvurmazlarsa birçok olumsuz durumla karşılaşabilir. Zamanında tedavi için önlem alınmazsa hayati tehlikeye varan durumlar ortaya çıkmaktadır. Kişi tedavi almazsa öncelikle tüp yırtılacaktır. Bunun arkasından da iç kanama kendini gösterecektir. İç kanamanın başlaması tehlikenin boyutunu üst seviyeye çıkaracaktır. Ayrıca tedavi için başvuruda bulunulmazsa tansiyon düşmesiyle birlikte akut batın tablosunun oturması sorunu ortaya çıkacaktır. Böylece hayati tehlike tam anlamıyla hissedilecektir. Bu tehlikeye önlem alınmadığı takdirde kan kaybı ya da diğer sorunlardan dolayı ağır sonuçlar ortaya çıkabilecektir.

Tedavisi

Dış gebelik yaşayan kişiler zamanında tedavi için başvurursa bekle ve gör yaklaşımıyla müdahale edilecektir. Bunun da nedeni birçok vakada yumurtanın tüpü yırtması ve bir şekilde vücuttan atılmasıdır. Bu tarz durumlarda müdahale edilmesine gerek kalmamaktadır. Bekle ve gör tedavisinde hasta sürekli olarak ultrasona sokulmalı ve durumu izlenmelidir. Ancak bu durumdaki hastalar çok iyi seçilmeli ve hasta yakınları gerektiği gibi bilgilendirilmelidir. Ancak zamanında uzmana gidilmediği takdirde cerrahi müdahale kaçınılmaz olacaktır.

Cerrahi tedavide laparoskopi yöntemi uygulanmaktadır. Yırtılma meydana gelen ve iç kanama oluşan hastalarda laparoskopinin yanı sıra açık cerrahi yöntemi de uygulanabilir. Bu işlemle dış gebelik oluşturan bütün olgular temizlenir. Eğer tüpte fazla hasar oluşmamışsa yerinde bırakılır ancak fazla hasar oluşmuşsa tüpün alınması gerekebilir. Bu duruma da ameliyatı uygulayan cerrah karar verecektir. Cerrahi müdahale öncesinde gereken bütün testler yapılmalı ve hasta en uygun duruma geldiğinde operasyona alınmalıdır.

Bir diğer tedavi şekli kemoterapi uygulamasıdır. Belirli kriterler göz önüne alınarak seçilmiş vakalarda dış gebeliğin iç kanama gibi sorunlara neden olmadan sonlandırılması için kemoterapi önemli bir alternatiftir. Böylece cerrahi müdahale yapılmasına gerek kalmamaktadır. Bu yöntemde gebeliğin hangi aşamada olduğu önemli değildir yani bebek canlı hale gelmiş olsa bile bu uygulamayla gebelik sonlandırılabilir.

Tedavi sonrasında psikolojik sorun yaşayan vakalarda uzman desteği alınması önerilmektedir. Normal hamilelik belirtileriyle kendini anneliğe hazırlayan anne adayları için dış gebelik hayal kırıklığına neden olmaktadır. Bu durumda hastaya verilen destek ve tekrar hamile kalabileceğinin anlatılması son derece önemlidir. Anne adayının ailesi de bu konuda duyarlı bir şekilde hareket etmelidir.

Tıp dünyasında dış gebeliğin daha kolay çözümü için çalışmalar devam etmektedir. Bu çalışmalar dikkatli bir şekilde takip edilmektedir ancak tedavinin başarısı için zamanında müracaat kritik noktadır. Normal gebelik belirtilerini takip eden ağır bulgularda mutlaka yardım talep etmeli ve bu sorunu asla göz ardı etmemelisiniz. Sadece hastalar değil hasta yakınları da bu noktada dikkatli olmalıdır.