Hamilelik ağız sağlığını nasıl etkiler?

Gebelikle birlikte vücutta salgılanması artan östrojen ve progesteron hormonunun tükürükteki yoğunluğu, vücuttaki artışa paralel olarak artar. Bu artış, diş etini iltihaba karşı daha duyarlı hale getirir.

Östrojen ve Progesteron hormonu, diş yüzeyindeki plak miktarının artmasına, dişetinin korunma mekanizmasının zayıflamasına ve tükürüğün asidi dengeleyici etkisinin azalmasına neden olur.

Hormon artışının yanında, hamile bireylerde sık görülen bulantı ve kusma, ağız içindeki asit-baz dengesini bozarak dişlerde çürük oluşumuna zemin hazırlar.

Diş eti hastalıkları

Diş eti hastalıklarının en önemli etkeni diş ve diş eti üzerindeki plak tabakasıdır. Eğer plak tabakası uzaklaştırılmazsa zamanla gingivitis denilen diş eti hastalığı meydana gelir. Gerekli önlemler alınmaz, tedavi uygulanmazsa, iltihap ilerleyerek periodontitis denilen diş eti hastalığına dönüşür. Periodontitis, diş etlerinde çekilmeler başta olmak üzere dişin tutunduğu kemik dokusunda kayıplara neden olur. Zamanla dişlerde sallanma ve fonksiyon kayıpları meydana gelir. Nihayetinde diş kaybedilir.

Hamilelik döneminde oluşan gingivitise “Hamilelik gingivitisi” denir. Genellikle hamileliğin ikinci 3 aylık döneminde ortaya çıkar ve her bireyi farklı şiddette etkiler. Diş eti kırmızı, hassas ve kanamalıdır. Eğer hamilelik öncesinde gingivitis veya periodontitis mevcutsa, hamilelik döneminde şiddeti ve ilerleme hızı artar.

Hamile bireylerde, gebeliğin 2. veya 3. ayında gebelik tümörü de oluşabilir. Gebelik tümörü mantar gibi yassı ve küre şeklindedir. Genellikle iki dişin arasındaki diş etinde lokal olarak meydana gelir. Yüzeysel lezyonlardır ve altındaki kemiği etkilemezler.

Gebelik tümörü, doğumdan sonra kendiliğinden iyileşir. Doğum sonrası iyileşme olmazsa veya gebelik sürecinde hastayı rahatsız edecek kadar büyürse cerrahi işlemle alınır.

Ağız ve diş sağlığı için neler yapılmalı?

Hamilelik Döneminde Ağız ve Diş Sağlığı Tedavisi

Hamilelik planı yapan ve 1-2 ay öncesinden folik asit takviyesi almaya başlayan bireyler, ağız ve diş sağlığıyla alakalı da bir planlama yapmalıdır. Hamilelik öncesinde diş hekimine giderek genel bir muayene olmalı diş ve diş eti ile alakalı mevcut hastalıklarını tedavi ettirmelidir. Ayrıca ayrıntılı bir plak ve diş taşı temizliği yaptırmayı da ihmal etmemelidir.

İlginizi çekebilir  Doğru diş fırçalama yöntemi ve ağız bakımı teknikleri

Tedavilerle beraber etkin olarak ağız bakımını yapmaya özen göstermek gerekir. Bunun için öncelikle orta sertlikte (medium), uçları yuvarlatılmış, orta büyüklükte bir diş fırçası ile sabah ve akşam olmak üzere günde 2 defa dişleri fırçalamak gerekir. Florlu ve diş eti koruyucu özelliğe sahip bir diş macunu kullanılabilir.

Dişler fırçalanırken diş fırçası 450′lik bir açıyla diş etine bakar vaziyette diş ve diş eti birleşim noktasına yerleştirilmeli ve hem diş hem de diş eti oval olarak 10 kez fırçalanmalı, sonrasında diş etinden başlayıp dişin sonuna kadar 5 kez süpürme hareketi yapılmalıdır. Dişlerin ön yüzeyleri fırçalandığı gibi arka yüzeylerinde mutlaka fırçalanmalıdır.

Unutulmaması gereken diş fırçası ve macun etkin temizlik için yeterli olmayacaktır. Dişlerin ara yüzlerinde biriken besinler hamilelik döneminde diş etlerinin hassaslaşmasıyla, diş eti ağrısına sebep olabilir. Besin birikmesine bağlı ağrı, soğukta hassasiyet, zonklayan ağrı ve yansıyan ağrı yapabilir. Bu yüzden mutlaka arayüz diş fırçası ve diş ipi de kullanılmalıdır.

Hamileliğin ikinci ve üçüncü 3 aylık dönemi başlangıcında diş hekimine tekrar görünmek faydalı olur.

Hamilelik döneminde diş tedavisi

Hamilelik döneminde ikinci 3 aylık dönem zorunlu diş tedavileri için en ideal zaman dilimidir. Bu dönemde dolgu, kanal tedavisi, diş çekimi, plak ve diş taşı temizliği gibi başlıca tedaviler yapılabilir. Bazı tedaviler için gerekecek lokal anestezi, tedavi protokolüne uygun kullanıldığı takdirde bebek gelişimine herhangi bir etki yapmaz.

Hamileliğin ilk 3 ayında şiddetli diş ağrısı durumunda yine lokal anestezi ile dişin sinirleri alınıp, ikinci 3 aylık dönemde tedavi tamamlanabilir. Dişte harabiyet çok fazla ve kanal tedavisiyle kurtarılabilecek durumda değilse diş çekimi uygun lokal anesteziyle yapılabilir.

Bu dönemde hamile bireylerin röntgenden çekindikleri için tedavilerini erteledikleri görülmektedir. Röntgen, diş çekimi ve kanal tedavisi için ihtiyaç duyulan bir yöntemdir. Günümüzde gelişen teknolojiyle birlikte kanal tedavileri röntgene ihtiyaç duymadan “Apex Locator” ile kolaylıkla yapılmaktadır. Bununla beraber hamilelik döneminde ağız içinden kurşun yelek giyilerek 1-2 röntgen çekilmesinde bir mahsur yoktur. Ancak bebeğin oluşum dönemi olarak kabul edilen ilk 3 ayda çekilmemesi daha iyi olur.

İlginizi çekebilir  Ağız kokusu ve çözüm önerileri

Tedavi aşamalarında, kadın doğum doktoru ile irtibat içerisinde olmak, tavsiyelerine dikkat etmek ve diş hekimine bu tavsiyeleri mutlaka iletmek gerekir.