Anjiyo nedir?

Anjiyo, bir tedavi yöntemi değil tanı koymak için kullanılan bir yöntemdir. Bir diğer adıyla Koroner anjiyografi da olarak bilinir. Bu yöntemde el, kol ya da kasıkta bulunan atardamarlara ince tüplerle giriş yapılır ve verilen ilaç sayesinde damarlar görüntülenir. Görüntülenme sayesinde kalp haricinde göz ve bacaklarda da bir sorun varsa teşhis edilme ihtimali vardır. Doktorlar bir hastalıktan şüphelendiğinde ya da önlem amaçlı olarak bu yönteme ihtiyaç duyabilirler. Eğer bir hastalık varsa nasıl bir tedavi uygulanacağına ise bu şekilde karar verilir. Dünyada kalp ve damar hastalıkları yüzünden ölen insan sayısının fazla olması tanı ve tedavi yöntemleri üzerinde durulmasına neden olmuştur. Anjiyo yöntemi sağlık için en önemli tanı koyma yöntemlerinden biridir. Doktorlar bu yöntemle damarları görüntüleyerek kişide kalp ve damar hastalığı ya da başka hastalıklar olup olmadığını anlamış ve bu sayede bir çok insanın hayatı kurtulmuş ya da erken tanı konularak hastalığın ilerlemesi durdurulmuştur. Anjiyo denildiğinde bir çok kişi bu duruma korkuyla yaklaşır oysa ki anjiyo asla korkulduğu gibi bir hastalık değil sadece doktorlar için teşhis koymaya yardımcı olan bir yöntemdir. Anjiyografi çeşitleri açısından farklılık gösterebilir. Bu farklılık ise sadece yapılma yerleri açısından çeşitlilik gösterir.

Anjiyo çeşitleri

Anjiyo çeşitleri yapıldığı yere göre isimlendirilmektedir. Koroner damar denilen kalbe giden damarlara 2 şekilde ulaşılır. Bu sayede doktorlar tarafında kalbe giden damarlarda ya da farklı damarlarda hastalık olup olmadığına bakılır.

El Bileğinden Anjiyografi (Radial Anjiyografi)

Radial anjiyografi anjiyo çeşidinde kişinin el bileğinde bulunan damarlardan giriş yapılır. Bu yöntem son 10 yıldır doktorlar tarafından sıklıkla tercih edilmektedir. Hem hastanın rahatlığı hem kanama riskinin az olmasından ve işlemin kısa sürüp hastanın 1 saat sonra ayağa kalkmasından dolayı başka yöntemler gerekmedikçe Radial anjiyografi hastaya uygulanır.

Kasık Anjiyografisi

Kasık(femoral bölge) anjiyografi anjiyo çeşidinde kasıkta bulunan damarlardan giriş yapılır. Çok eskiden beri kullanılan bir uygulamadır. Ancak kasık anjiyografisi yerini kolay olduğu için el bileğinden uygulanan Radial anjiyografiye bırakmıştır. Kasıktan anjiyoda bacak ve kollarda bulunan damarların, beyin ve kalp damarlarını, akciğer damarlarını, göz damarlarını ve karın içindeki organlarla bağlantılı damarların görüntülenmesi sayesinde sağlık açısından riskli bir durum varsa tespit edilir.

Anjiyo neden yapılır?

Anjiyo nedenleri arasında en önemlisi tanı koymaktır. Kalp ve damar hastalıkları, böbrek, göz ve bacak rahatsızlıklarının anlaşılmasında en önemli tanı yöntemidir. Doktorlar anjiyoyu bir hastalıktan şüphelendiklerinde bu hastalığı kesinleştirmek amacıyla yapabilir. Bu da kesin bir tanı koyma aracı olduğunun göstergesidir. Diğer nedenler ise şu şekildedir.

  1. Hastalık varsa ne durumda olduğunu belirlemek amaçlı,
  2. Hastalığın ve sorunun nerede olduğunu belirlemek amacıyla,
  3. Başka cerrahi operasyonlar için cerrahlara bilgi vermek amaçlı,
  4. Damarlarda tıkanıklık ya da başka bir sorun olup olmadığını belirlemek amacıyla.

Bu gibi nedenlerden dolayı anjiyo tanı koyma yöntemi kullanılmaktadır.

Anjiyo kimlere yapılır?

Anjiyo Yapılmadan Önce Hasta Şikayetleri Göz Önünde Bulundurulur.
Anjiyo Yapılmadan Önce Hasta Şikayetleri Göz Önünde Bulundurulur.

Anjiyo yapılması için öncelikle doktorun dikkatli bir inceleme yapması gerekir. Hastanın dikkatlice dinlenmesi, şikayetlerinin sıklığının bilinmesi, ailesinde genç yaşta kalp krizi ve ani şekilde ölen biri varsa bilinmesi, kişinin kolesterolünü düşürmek için ilaç tedavisine başlanması gerekiyorsa bunun da hasta tarafından söylenmesi gerekir. Bu sayede anjiyonun uygulanmasına karar verilir. Diğer şekilde sadece göğüs ağrısı şikayetiyle gelen hastalara başka hiçbir belirti olmadan ve başka testler uygulanmadan anjiyo yapılmaz. Anjiyonun kimlere yapıldığını ise şu şekilde sıralayabiliriz.

  1. Efor testi yapılan ve sonuçlar pozitif çıkan hastalar,
  2. EKO yapıldığında kalp kasılması görülenler kişiler,
  3. Talyumtestinde koroner arter hastalığından şüphelenilenler,
  4. Bilgisayarlı tomografisi şüpheli bulunanlar,
  5. Kalp kapağı hastalığı olanlar,
  6. Kalp ameliyatı dışında başka ameliyat olacak şeker hastaları,
  7. 40 yaş üzerinde olan ve ciddi ameliyat olacak olanlar,
  8. Bypass ameliyatı olanlar (5 yıl sonra, kontrol amaçlı),
  9. Stent takılmış olan kişiler (9 ay sonra, kontrol amaçlı) anjiyo yapılır.

Bu kişilere hastalığın kontrolü amacıyla ya da bir hastalıktan şüphelenildiğinde uygulanır. Bu şekilde erken teşhis konulur. Erken tedaviye başlanılarak olası kötü durumlar ortadan kaldırılır.

Anjiyonun riskleri var mıdır?

Anjiyo riskleri binde bir ortaya çıkar. Bu riskler ise uygulamadan sonra anjiyografi yapılan bölgeye yeterince baskı uygulanmaması sonucu ortaya çıkar. Baskı yapılmayan bölgede kanamanın durmaması, baskının doğru bir şekilde yapılmaması sonucu morarmalar görülebilir. İşlem sırasında işlem yapılan bölgenin, koroner damarın zedelenmesi gibi sorunlar ortaya çıkabilir. Bu sorun hastaya cerrahi operasyon yapılarak çözülür. Bunun dışında hasta kan sulandırıcı ilaçlar kullanıyorsa kanamanın durmama ihtimali de vardır. Eğer bu hastada anjiyonun yapılması gerekiyorsa mutlaka yapılması gerekir. Bu durumlar %2-8 arasında ortaya çıkan durumlardır. Bu yüzden riskleri göz önüne almamakta fayda vardır. Çünkü kalp ve damar hastalıklarının teşhisinde anjiyografi çok önemlidir.

Anjiyo nasıl yapılır?

Anjiyo yöntemi aşamalı bir şekilde ilerler. Bu aşamalar ise kısa ve kolaydır. Hastanın dikkat etmesi gereken bir kaç kural vardır. Bunun dışında uygulanması son derece kolay olan bir yöntemdir. Hasta el bileğinden anjiyografi olduğunda 1-2 saate, kasıktan anjiyografi olduğunda ise 6-7 saate evine gidebilir. Anjiyodan önce, anjiyo sırasında ve anjiyodan sonra yapılanlar ise sırayla şu şekildedir.

Anjiyo, Anjiyografi Cihazıyla Özel Bir Odada Uygulanır.
Anjiyo, Anjiyografi Cihazıyla Özel Bir Odada Uygulanır.
  1. Öncelikle hastanın anjiyodan 4 saat öncesinde bir şeyler yememiş olması gerekir.
  2. Eğer kasıktan olacaksa kasık bölgesinin tıraş edilmesi gerekir.
  3. Hastadan gözlük, takma diş, damak, takı kullanıyorsa çıkarılması istenir.
  4. Anjiyodan önce ise kan testleri, EKG ve uyuşturucu iğne yapılır.
  5. Hastaya özel bir önlük ve kep verilir.
  6. İşlem uygulanacak bölge uyuşturulur.
  7. Damara ince tüplerle girilir.
  8. Damarların videosu ve fotoğrafları çekilir.
  9. İşlem  15-20 dk arasında sürebilir.
  10. İşlemden sonra uygulanan bölgeye 10-15 dk baskı yapılarak tüpler çıkarılır.
  11. Kanama durmasıyla sıkı bir şekilde bandajla kapatılır.
  12. Doktor hastayı işlemden sonra sürekli kontrol eder.
  13. EKG, idrar testi yapılır ve yapılan bölge kontrol edilir.
  14. Hastanın taburcu olma durumu hastaya göre değişmektedir.

Hastada farklı bir durum görülürse buna göre hastaya müdahale edilir. Anjiyodan sonra işlem yapılan yere baskı uygulanır. Bu sayede kanama engellenmiş olunur. Anjiyodan sonra morluk işlem yapılan bölgede görülebilir. Bu normaldir. Kasık bölgesinde şişlik, bacakta soğukluk ve ağrı, iğne giriş yerinde akıntı ve kanama gibi  durumlarda sağlığınız için mutlaka doktora başvurmalısınız.