Hepatit B Nedir?

Hepatit B, karaciğerin iltihaplanmasına sebep olan bir virüstür. Sigaradan sonra kansere neden olabilen en yaygın virüs türüdür. Hepatit B virüsünün neden olduğu hastalık virüsün adıyla ya da bulaşıcı sarılık olarak bilinmektedir. Karaciğerin iltihaplanmasına sebep olan bir çok virüs arasından sadece bir tanesidir. Diğer virüsler Hepatit A, C, D, E şeklinde bilinmektedir. Bilinen bu virüslerin hepsi farklı türde ve farklı şekilde gelişirler. Hepatit B ise hastada geçici yani akut olarak başlasa da tedavi edilmediğinde kronik (sürekli) bir hastalığa dönüşür. Akut hastalıktan kronik bir hastalığa dönüşmesi 6 aydan uzun sürmektedir. Hastanın bu süre  içinde sağlığına kavuşabilmesi için doktorun önerilerine dikkat etmesi çok önemlidir. Eğer hasta kendine dikkat etmezse sağlığı ciddi anlamda tehlikeye girebilir. Bu durum sonucunda karaciğer yetmezliğine, siroza yol açabilir. Bu durumlar fazlasıyla sağlığı tehdit eder ve ölüme sebep olabilir. Hastalığın kronikleşme olasılığı yaş arttıkça düşmektedir. Bebeklerde bu olasılık yaklaşık %90 iken çocuklarda %25-50, erişkinlerde ise yaklaşık %5 dir. Hepatit B virüsü, HIV virüsü gibi kan ve cinsel yolla bulaşan virüsler arasındadır. Türkiye’de her 3 kişiden yaklaşık 1’i bu virüs ile karşılaşır. Her 10 kişiden 1’i ise bu virüsü taşımakta ve bulaştırmaktadır. Hepatit B’li hastaların % 75-80 inde hastalık belirti vermeden gelişir. Belirti vermeden ilerlemesi hastalığın geç anlaşılmasına ve başkalarına bulaşmasına neden olabilir.

Hepatit B Çeşitleri

Hepatit B çeşitleri; Kronik,  Akut ve Taşıyıcı olmak üzere üçe  ayrılır. Akut olarak gelişen hastalık iyileşmezse kronik duruma dönüşür. Bu durumda hastanın kötüleşmesine neden olabilir. Taşıyıcılar ise hasta değillerdir. Virüsü vücutlarında taşırlar ve başkalarına bulaştırabilirler.

Akut Hepatit B

Akut Hepatit B virüsü bulaştıktan sonra 6 aydan daha fazla bir süre akut olarak gelişir. Bu durumda hastanın iyileşme olasılığı yüksektir. Tedaviye başlandıktan 4 ay sonra tamamen iyileşme görülebilir. Hastalığa karşı vücutta antikor üretileceğinden tekrarlama olasılığı çok düşüktür. Hastaların %90’ı kendiliğinden iyileşir. Kalan %5’lik kısım taşıyıcı olur, kalan kısım ise kronik hepatit b’ye dönüşür. Akut hepatit erken fark edilmez ve tedavi edilmezse kronik hepatite, siroza, karaciğer yetmezliğine neden olabilir.

Kronik Hepatit B

Hastalığın bu türünde virüs vücutta 2-6 ay arası kuluçka dönemi yaşar. Bu dönemde hastalık belirti vermeyebilir ve bu yüzden de fark edilme olasılığı düşer. Kontrol altına alınmadığında karaciğer ve dalakta büyüme, sarılık, karaciğerle ilgili olan karın içi damarlarda basıncın artması ve buna bağlı olarak üst sindirim sisteminde kanamalar ve zaman geçtikçe siroz gelişimi oluşabilir.

İlginizi çekebilir  Kabakulak Nedir? Belirtileri, Tanısı ve Tedavisi

Taşıyıcı Hepatit B

Taşıyıcı Hepatit B türünde kişinin vücudunda virüs vardır ancak hastalığa dönüşmemiştir ve ya daha önce kişi bu hastalığı geçirmiş fakat virüs vücudu terk etmemiştir. Bu durumda virüs başkalarına bulaşabilir. Taşıyıcılık oranı ülkemizde %3-7 arasında değişmektedir. Taşıyıcı olanların her 6 ayda bir doktor kontrolüne gitmeleri çok önemlidir.

Hepatit B Nasıl Bulaşır?

Hepatit B bulaşma yolları açısından çeşitlilik göstermektedir. Cinsel yolla ve kanla bulaşması en bilinenleridir. Kan dışında ise vücutta bulunan sıvılardan bulaşma ihtimali yüksektir. Sanıldığı gibi el sıkışmakla, dokunmakla, yanaktan öpüşmekle, gıdalarla bulaşmaz ve sağlığımızı bu şekilde tehdit etmez. Diğer bulaşma yollarını ise şu şekilde sıralayabiliriz.

  1. Hepatit B’li olan ya da taşıyıcı olan anneden çocuğuna doğum sırasında bulaşabilir.
  2. Korunmasız cinsel ilişki yoluyla bulaşabilmektedir. Cinsel ilişkide iki taraftan birinde bu hastalık varsa diğerine bulaşma ihtimali çok yüksektir.
  3. Mesleği kanla alakalı olanlar da bulaşma ihtimali yüksektir. ( Laborant, hemşireler, ATT vb. )
  4. Böbrek yetmezliği olan hastalar,
  5. Uyuşturucu kullananlar,
  6. Erkek erkeğe ilişkide bulananlar,
  7. Kan nakli olanlar

Bu tip yollarla bulaşma ihtimali yüksek olan bir virüs türüdür. Bu bulaşma yollarında asıl olan kan ve hastanın vücut sıvısının bulaşmasıdır. Cinsel ilişkiye girerken korunmak çok önemlidir. Uyuşturucu kullanılmaması gerekir. Uyuşturucunun zaten sağlık açısından ciddi anlamda tehlikeli olduğu bilinen bir gerçektir.

Hepatit B Belirtileri

Hepatit B belirtileri çoğu zaman görülmez. Çoğu hastada durum ilerlemişse karaciğerden kaynaklı önemli belirtiler görülmektedir. Bunun dışında Hepatit B’nin genel belirtileri bulunmaktadır. Bu belirtiler ise şu şekildedir.

  1. Sürekli yorgun ve güçsüz hissetme
  2. İştah kaybı ve bundan kaynaklı kilo kaybı
  3. Karaciğer bölgesinde ağrı ve rahatsızlık hissetme
  4. Avuç içinde kırmızı lekeler bulunması
  5. İdrarın koyu ve dışkının açık renkte olması
  6. Cinsel isteksizlik
  7. Sarılık
  8. Kan kusmak
  9. Uyku düzeninde bozulma
  10. Yüksek ateş ve titreme
  11. Zihinde karmaşıklık

Bu belirtileri kendinizde görüyorsanız mutlaka sağlık kontrolünden geçmeniz gerekir. Bunun için doktorunuza acil olarak başvurmalısınız.

İlginizi çekebilir  Beyin Tümörü Nedir? Belirtileri, Tanısı ve Tedavisi

Hepatit B Tanısı

Hepatit B tanısı konulması için gerekli olan tetkiklerin yapılması gerekir. Doktor öncelikle fiziksel muayene ve şikayetlerinizi göz önünde bulundurur. Doktorunuz kan testlerinizin yapılmasını ister. Kesin teşhis için kan testinin yapılması çok önemlidir. Testler 3 ana grupta incelenmektedir.

  1. Hepatit B’nin DNA
  2. Hepatit B’nin antijenleri
  3. Hepatit B’nin antikorları olmak üzere bu 3 ana özelliklere bakılır.

Bu testler sonucunda hastalığın var olup olmadığına, varsa hangi durumda olduğuna bakılır. Bakıldıktan sonra tedavi için izlenecek yol doktorunuz tarafından belirlenir.

Hepatit B Tedavisi

Hepatit B tedavisi iki ana çeşit üzerinden yapılır. Akut hepatitte tıbbi bir tedavi yoktur. Hastanın dinlenmesi, yorucu işler yapmaması, beslenmesini proteinden eksik kaloriden yüksek olarak yapması istenir. Alkol ve sigaradan uzak durulmalıdır. Kronik hepatitte ise hasta sürekli doktor kontrolünde olmalıdır. Tedavi sürecinde kullanılan iki tür ilaç vardır. Bu ilaçlar: interferon alfa-2b, lamivudine. İnterferon alfa-2b siroz hastalarında kullanılmaz. Hastalığın sonucunda ortaya çıkan siroz, karaciğer yetersizliğinde ise iyileşme görülmezse son çare karaciğer nakli(transplantasyon)dir.

Hepatit B Korunma Yolları

Hepatit B Korunma Yollarından En Önemlisi Aşıdır.
Hepatit B Korunma Yollarından En Önemlisi Aşıdır.

Hepatit B korunma yolları arasında en önemlisi aşı olmaktır. Aşı hastalığın oluşmasını %90-95 oranında engellemektedir. Aşıların uygulanması şu şekildedir.
Genel olarak kullanılanı: İlk doz 0. ayda, 1. ayda ise 2. doz ve 6. ayda ise 3 doz olarak uygulanır. Bu uygulanma bebeklerde ve yetişkinlerde kullanılır. İlk aşıları doğduktan sonra yapılır.
Diğer uygulanan şekil ise;  İlk doz doğduktan sonra hastanede uygulanır. 1 ay sonra 2. doz,  tekrar 1 ay sonra 3. doz ve 4. doz ise 3. aydan 11 ay sonra uygulanır. Bu uygulama aşamaları doktor tarafından belirlenir. 19 yaşından önce mutlaka aşı yapılmış olması gereklidir. Eğer hala aşı olmadıysanız öncelikle kan testleri yapılır. Hastalığı taşıyanlara ve hastalara aşı yapılmamaktadır. Testlerin sonucunda doktor aşı yapılıp yapılmayacağına karar verir. Eğer hala aşı yaptırmadıysanız en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalısınız. Diğer korunma yolları ise şu şekilde sıralanabilir.

  1. Cinsel ilişki sırasında kondom(kaput, prezervatif) kullanılması
  2. Enjektör iğnelerinin özenle depolanması ve atılması
  3. Mesleği kanla ilgili olanların latex veya plastik eldiven kullanması
  4. Diş fırçası, jilet ve usturaların hijyenine dikkat edilmeli ve diğer insanlarla asla paylaşılmaması
  5. Kozmetikle ilgili yerlerde kuaför, berber,manikür -pedikür yapılan yerlerde aletlerin temizliğine dikkat edilmesi gerekir)
  6. Uyuşturucu kullanılmaması, kullanımının önlenmesi